Fotografie: Sheena Schouwink
"Als je kijkt naar de golven op de Zaan en je ziet de molen draaien, daar word ik erg gelukkig van.'
Het oude ambacht van verfmaken
In 1646 stond er al een verfmolen op de Schans. Door brand is die helaas verloren gegaan, wel werd hij weer opnieuw opgebouwd. Ooit waren er 63 verfmolens in Europa en daar is er nu nog maar één van over en dat is deze. Daarom is het voor Piet ook zo belangrijk dat deze molen uit 1781 blijft bestaan en dat het ambacht van verfmaken niet verloren gaat.
Oude dakpannen worden verf
Oude dakpannen die honderden jaren oud zijn worden gerecycled onder de molensteen. Deze dakpannen zijn van terracotta klei gemaakt. Ze worden onder de twee molenstenen van 2000 kilo per stuk verpulverd tot een pigment genaamd pannenrood. Dit pigment is toepasbaar in olieverf, aquarelverf en acrylverf.
'Je praat over 'zingende stenen', dat is dat geluid van het malen met die zware stenen.'
Krijt voor voetbalvelden
In de molen van Piet wordt ook krijt gemalen, oftewel Magnesium Calciumcarbonaat. In een andere kamer dan alle kleurrijke grondstoffen, zodat de kleuren niet door elkaar kunnen lopen. De grondstof hiervoor komen uit een groeve in Noord-Frankrijk. Met 2 maalstenen van 3000 kilo per stuk wordt er 100 kilo grondstof vermalen tot poeder in drie kwartier. Het wordt gebruikt om bijvoorbeeld de lijnen te maken op voetbalvelden. Een aantal voetbalclubs komen regelmatig het krijtpoeder ophalen.
Het maken van de verf
Als de dakpannen verpulverd zijn gaat het poeder door de zeefmachine. Er mogen namelijk geen grove stukken achterblijven, anders komen die straks in de verf. Daarna begint het maken van de verf. Voor olieverf wordt het pigment gemengd met een scheutje koudgeslagen lijnolie. Met een hardstenen loper wordt er net zolang gemend totdat er verf ontstaat.
De verf van de oude meesters
De oude meesters uit de 16e en 17e eeuw maakte olieverf zoals Piet het nu nog maakt. Namen als Johannes Vermeer, Gerard Dou en Rembrandt hebben op deze manier gewerkt. Zo is bijvoorbeeld 'Het meisje met de Parel' met deze verf geschilderd. En dan te bedenken dat het pigment blauw in die tijd peperduur was.
'Ik heb echt een klap van de molen gehad.'
Wil je nog meer zien van deze bijzondere molen?
Kijk hier de video om Piet Kempenaar aan het werk te zien. De molen draait, grondstoffen worden verpulverd en er wordt verf gemaakt.
